190 χρόνια συμπληρώνονται φέτος από τον ηρωικό θάνατο μιας από τις πιο αγνές, ανιδιοτελείς και ανδρείες μορφές του Αγώνα της Ελευθερίας, του θρυλικού Μάρκου Μπότσαρη!
Του παλικαριού που κέρδισε στο πεδίο της μάχης με τη λεβεντιά του τον βαθμό του Στρατηγού και έσκισε δημόσια το Δίπλωμα ονομασίας του, για να μην διχαστούν οι αγωνιστές, λέγοντας με μοναδική ανιδιοτέλεια και ταπεινότητα:
"Σπαράζεται η καρδιά μου βλέποντας τους συμπατριώτες μου χωρισμένους, νομίζουν πως εγώ από εγωισμό επιθυμώ να τους διοικώ. Εμείς παρατήσαμε την πατρίδα μας και τώρα γυρεύουμε να αποκτήσουμε καινούρια. Σας ρωτώ: Μπορούμε να πετύχουμε όσο θαείμαστε χωρισμένοι; Εγώ πατριώτες μου, δε ζήτησα αξιώματα από τη διοίκηση ούτε αρχηγός σας διορίστηκα. Ένα βαθμό μου δώσανε. Τάχατες κι εσείς όλοι οι καπεταναίοι δεν είστε άξιοι να τον πάρετε; Για να σας αποδείξω πως δε με κατέχει κανένας εγωισμός και καμιά δίψα για μεγαλεία και πως είμαι εκείνος ο Μάρκος, που τον γνωρίσατε να πολεμάει στο πλευρό σας, να εδώ μπροστά σας σκίζω το δίπλωμα της στρατηγίας που μου στείλανε. Και σας ορκίζομαι πως κανένα άλλο αξίωμα δε θέλω από εκείνο που είχανε οι πρόγονοί μας, κι εσείς οι ίδιοι έχετε. Εμάς αδέρφια δεν μας απέμεινε τίποτα να μοιράσουμε ανάμεσά μας. Το μόνο κοινό που έχουμε είναι η τιμή και η δόξα. Να ο εχθρός μας περιμένει! Στον πόλεμο όπου θα ανοίξουμε μαζί του θα δοξαστεί και θα τιμηθεί εκείνος από μας, που θα σταθεί αληθινό παλικάρι"!
Και λέγοντας αυτά, έσκισε το δίπλωμα του Στρατηγού και όλοι γεμάτοι δάκρυα ασπάστηκαν ο ένας τον άλλον...
Ο γενναίος
Σουλιώτης υπερασπιστής - κατά την Α' Πολιορκία - του Μεσολογγιού, έπεσε τη νύχτα της 8ης προς 9ης Αυγούστου 1823 στο Κεφαλόβρυσο Καρπενησίου, επάνω σε μια από τις θρυλικές, νυχτερινές καταδρομές του εναντίον των Τουρκαλβανών του Μουσταή Πασά της Σκόδρας.
Σουλιώτης υπερασπιστής - κατά την Α' Πολιορκία - του Μεσολογγιού, έπεσε τη νύχτα της 8ης προς 9ης Αυγούστου 1823 στο Κεφαλόβρυσο Καρπενησίου, επάνω σε μια από τις θρυλικές, νυχτερινές καταδρομές του εναντίον των Τουρκαλβανών του Μουσταή Πασά της Σκόδρας.
Κατά την μάχη τραυματίστηκε, αλλά δεν το 'βαλε κάτω και συνέχισε ακάθεκτος να πολεμά, ώσπου μια αλβανική σφαίρα τον βρήκε στο κεφάλι, αφήνοντάς τον στον τόπο, στα 33 του μόλις χρόνια...
Τα παλικάρια του περίλυπα, πήγαν τον Αρχηγό τους πρώτα στο Μοναστήρι της Παναγιάς Προυσιώτισσας, όπου βρισκόταν άρρωστος ο Καραϊσκάκης. Σαν είδε ο ήρωας τον ήρωα, σηκώθηκε απ’ το κρεβάτι του και τον ασπάστηκε λέγοντας:
«Άμποτε, Μάρκο ήρωά μου, να πάω κι εγώ από τέτοιο θάνατο. Ο Μάρκος ήτανε τρανός. Είχε μυαλό όσο κανείς άλλος. Καρδιά λιονταριού και γνώμη δίκια σαν του Χριστού. Ούτε το δάχτυλό του δε φτάνουμε εμείς»!
Έπειτα μετέφεραν τον Μάρκο στο Μεσολόγγι που τόσο υπερασπίστηκε, με τιμητική πομπή που αναφέρει ο Πουκεβίλ. Μπροστά πηγαίναν Τούρκοι αιχμάλωτοι, ακολουθούσαν οι αιχμαλωτισμένοι ίπποι των Αξιωματικών και 54 σημαίες των εχθρών! Ο Μπότσαρης ήταν καλυμμένος με κυανή χλαμύδα. Ακολουθούσαν τα λάφυρα, όπως ζώα, όπλα, σκηνές, πολεμοφόδια και άλλα στρατιωτικά εφόδια και το ταμείο των εχθρών.
Η επικήδεια τελετή έγινε σαν σήμερα, 10 Αυγούστου 1823, στον Ναό Αγίου Νικολάου των προμαχώνων, από τον φλογερό Επίσκοπο Ρωγών Ιωσήφ, τον πατέρα των Πολιορκημένων μα πάντα Ελεύθερων Ελλήνων!
Ο Τάφος του Μάρκου μέσα στο Μεσολόγγι, έδινε κουράγιο και ανδρεία στους υπερασπιστές κατά την φοβερή, τελευταία πολιορκία.
Αλλά οι Αλβανοί, μετά την ηρωική Έξοδο και τη κατάληψη του Μεσολογγίου, άνοιξαν τον τάφο του Μπότσαρη ψάχνοντας αδίστακτα να αρπάξουν τα πολύτιμα όπλα του... Εκείνα που δεν μπόρεσαν να του πάρουν ποτέ στη μάχη!
Πολλοί Φιλέλληνες θαύμασαν την ανδρεία του Μπότσαρη και εμπνεύστηκαν από αυτόν. Ο Fitz-Greene Halleck, Αμερικάνος ποιητής, έγραψε ένα ποίημα με τίτλο MARCO BOZZARIS, ενώ ο Ελβετός ποιητής Juste Olivier έγραψε επίσης ένα ποίημα-έπαινο προς τιμήν του, το 1825. Επίσης, ένας σταθμός του μετρό του Παρισιού (σταθμός Botzaris) έχει ονομαστεί προς τιμήν του.
Τέλος, ο εθνικός ποιητής της Ελλάδας, ο Διονύσιος Σολωμός, αφιέρωσε μία από τις ωδές του στο Μάρκο Μπότσαρη:
Ἡ Δόξα δεξιὰ συντροφεύει
τὸν ἄντρα, ποὺ τρέχει μὲ κόπους
τῆς Φήμης τοὺς δύσβατους τόπους,
καὶ ὁ Φθόνος τοῦ στέκει ζερβά,
μὲ μάτια, μὲ χείλη πικρά.
Ἀλλ᾿ ὅποτε ἡ μοίρα τοῦ γράψει
τὸν δρόμον τοῦ κόσμου νὰ πάψει,
ἡ Δόξα καθίζει μονάχη
στὴν πλάκα τοῦ τάφου λαμπρή,
καὶ ὁ Φθόνος ἀλλοῦ περπατεῖ.
Στὴν πλάκα τοῦ Μάρκου καθίζει
ἡ Δόξα λαμπράδες γιομάτη.
Κλεισμένο γιὰ πάντα τὸ μάτι,
ὁποῦχε πολέμου φωτιά. -
Ἐλᾶτε ν᾿ ἀκοῦστε, παιδιά!
